تبیین مؤلفه‌های هویت کالبدی شهر سنتی ایرانی

نویسنده

  • طاهره نصر استادیار معماری، دانشکده هنر و معماری واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.
چکیده مقاله:

هویت هر شهر را ویژگی‌ها و امتیازات آن شهر در دوره‌ای نسبت به دوره پیش مشخص می‌سازد. اجزا و عناصر سازنده شکل شهر، نحوه ترکیب آن‌ها و عامل زمان، همگی دارای قابلیت تداعی معنا، بالا بردن قابلیت ایجاد تصویر ذهنی، ایجاد حس مکان و هویت شهری هستند. آنچه قابل تأمل است وجوه اشتراک و تمایز شهرها با هم است. صفات هویتی شهر بر صفات هویتی طبیعی، مصنوعی و انسانی شهر مستقر است. لذا آنچه به‌عنوان تصویر در ذهن مردم متصور است، ناشی از سازمان فضایی شهر است. همچنین، عملکردهایی را در مقاطع زمانی مختلف می‌توان برای هر فضا تعریف کرد که با استناد به آن‌ها، تعریف شقوق مختلف هویت فضاهای شهری ایرانی (هویت کالبدی، هویت معنایی و هویت عملکردی) امکان‌پذیر می‌شود. برای این منظور باید دید تحولات هر دوره چگونه و تا چه حد بوده است. عناصر طبیعی، کالبدهای مصنوعی، ترکیب اقوام و نظام‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و حوادث تاریخی موضوعاتی هستند که بررسی تطبیقی آن‌ها در دوره‌های مختلف سبب شناسایی تمایزات هر دوره تاریخی از دوره دیگر شده و هویت شکلی آن شهر را سبب می‌شود. بنابراین نکته قابل تأمل این است که هویت تنها یک صفت نیست و مفهومی بیش از صفت را دارا است. هدف از این نوشتار تبیین مؤلفه‌های هویت‌بخش به شکل شهر ایرانی است. لذا مدل «مؤلفه‌های مؤثر در کالبد شهر » در چهار شهر ایرانی شیراز، اصفهان، یزد و بوشهر به آزمون گذاشته می‌شود. علت انتخاب این شهرها، وجود بافت تاریخی، ارزش تاریخی و شهری آن‌ها است. روش تحقیق با توجه به کنکاش در شکل شهر ایرانی به‌صورت توصیفی- تحلیلی و روش جمع آوری اطلاعات به صورت میدانی و اسنادی می‌باشد. نتایج حاصل حاکی از وجود مؤلفه‌های فرهنگی، سیاسی، اقلیمی و اقتصادی در شکل شهر سنتی ایرانی می باشد و در شهر اصفهان سیاست، شیراز فرهنگ، بوشهر اقتصاد و یزد اقلیم بر هویت کالبدی شهر دارای تأثیر بیشتری بوده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تبیین معیارهای رضایتمندی از نمایشگاه‌های موقت با رویکرد بهره‌گیری از شاخص‌های کالبدی بازارهای سنتی ایرانی

در نمایشگاه­های موقت اغلب به ایجاد پوشش توسط سازه توجه می‌شود و معماران کمتر به ملال­آور بودن بازدید و نیازهای مخاطبان توجه دارند. با توجه به کارایی مطلوب بازارهای سنتی در طول سالیان متمادی می­توان گفت که اصول کالبدی رعایت شده در بازارهای سنتی، امکانی برای حل مشکلات موجود در نمایشگاه­های موقت خواهند بود. بدین منظور خصیصه‌های بازارهای سنتی استخراج گردید و با مشاهده میدانی بازارهای پنج شهر متفاوت...

متن کامل

نقش رسانه ها در تبیین هویت ایرانی

یکی از عملکردهای رسانه ‌ها از زمان پیدایش بشریت تا عصر نوشتاری و عصر اطلاعات فرآیند القاء، تقویت ارز‌ش‌ها، باورها، سنت‌ها و معیار‌های رفتاری بوده که با استناد به ابیات شاهنامۀ «فردوسی » - یکی از آثار ملی مکتوب ایرانیان- در این پژوهش، با تطبیق نظریۀ تطور تاریخی «مارشال مک لوهان» با رسانه‌های ارتباطی ایرانیان و تاثیر آن‌ها در نگهدات تمدن و هویت ایرانی در سه بعد، بررسی و تحلیل شده است: 1. رسانه‌ه...

متن کامل

عناصر کالبدی کارکردی شکل دهنده به هویت بافت های تاریخی شهر ایرانی اسلامی

افت تاریخی شهر ایرانی  اسام ی با ارزش کالبدی و فرهنگی نهفته در خود، از هویت شهری بالایی برخوردار است، در نتیجه حفظ بافت های تاریخی ب هعنوان هویتی ضروری برای ادامه حیات شهرها مطرح می گردد. در واقع هویت، پاسخی به پرسش در خصوص چیستی یا کیستی است که در بستر تاریخی جامعه شکل م یگیرد. یکی از دلایل اصلی بحران هویت امروزین شهرها را می توان نا کارآمدی بافت های تاریخی ذکر نمود. با گذر زمان، لاجرم، تغییر ...

متن کامل

تبیین عوامل اختلال هضم غذا از دیدگاه طب سنتی ایرانی

هضم غذا، نقش اساسی در تغذیه صحیح و بهداشت ان دارد و شیوع بالای اختلالت هاضمه مشکلات متعدّدی را برای جوامع انسانی باعث می شود. طب ایرانی که یکی از مکاتب طبی کل نگر است با پشتوانه تجربیات هزارساله، دیدگاههای ویژه ای را در این مورد دارد و به طور مبسوط هم به نقش تغذیه در سلامتی و هم به عوامل مؤثر در اختلال هضم پرداخته است.هدف ازاین مطالعه یک بررسی و تحقیق کیفی است که جامعه مورد مطالعه، حدود بیست کتا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 10  شماره 21

صفحات  231- 246

تاریخ انتشار 2018-03-13

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023